Płońsk
Poświętne

gmina: Płońsk

 powiat: Płońsk
Wyświetl większą mapę

Według wpisu w Krajowym Rejestrze Zabytków: „zespół dworski, ul. Sienkiewicza 11, 2 poł. XIX, nr rej.: A-212 z 30.08.1980: dwór; park; 2 aleje łączące części parku”

Obiekt: murowany z cegły, otynkowany

Historia:  W 1783 roku Płońsk-Poświętne był we władaniu Onufrego Bromirskiego, starosty płockiego. Według tradycji ustnej w 1863 roku majątek został skonfiskowany prawowitym właścicielom i tytułem donacji przekazany przez władze rosyjskie nieznanemu bliżej generałowi. Po upadku powstania styczniowego, dzierżawcą majątku został Ludwik Weyher (1827- 1884)-obywatel ziemski, właściciel majątku Dzierzążnia i dziedzic majątku Skarżyn. W 1919 roku kolejnym dzierżawcą majątku został Stanisław-wychowanek Sienkiewicza (który był guwernerem u Weyherów i mieszkał w dworku Poświętne  w latach 1865-66). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wszystkie majątki donacyjne przeszły na własność skarbu państwa, zaś w 1923 roku decyzją Sejmiku Płońskiego, utworzono w dworku w Poświętnem Ognisko Kultury Rolnej i Zakładu Doświadczalnego. W latach powojennych, w wyniku decyzji administracyjnych, ośrodek przechodził kolejne zmiany organizacyjne. Zakład Doświadczalny (1945- 1956) został przekształcony w Rolniczy Rejonowy Zakład Doświadczalny (1956-1975) a następnie w Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego (1975- 1990), Ośrodek Doradztwa Rolniczego (1991- 1998) aż do powołania w 1999 r. Regionalnego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich. Od stycznia 2005 roku funkcjonuje w strukturach Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Warszawie. Zabytkowy dwór zwany Sienkiewiczówką został w latach 1960 -1961 częściowo rozebrany, a na jego fundamentach wystawiono, z zachowaniem dawnego układu, obecny budynek. W roku 1963 na budynku odsłonięto tablicę upamiętniającą związki pisarza z tym miejscem.

Styl architektoniczny: Dwór wzniesiony w poł. XIX wieku, modyfikowany w czasie późniejszych remontów. Parterowy, nakryty naczółkowym dachem.

Stan zachowania: Dwór w dość dobrym stanie. Park oddzielony od dworu drogą do Ciechanowa, zdziczały i częściowo zdewastowany, zabudowany powojennymi budynkami.

Własność: Skarbu Państwa  

Aktualne zagospodarowanie: Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego (centrum konferencyjne, hotel, restauracja)

Ciekawostki: Dziewiętnastoletni Henryk Sienkiewicz spędził w Poświętnem rok swojego życia - od sierpnia 1865 do sierpnia 1866 r. Przez ten rok pracował jako guwerner w szlacheckiej rodzinie Weyherów. To właśnie tu w grudniu 1865 r. Henryk Sienkiewicz napisał swoją pierwszą powieść zatytułowaną „Ofiara", która nigdy nie została opublikowana. Tu również zrodził się pomysł na szkic historyczny pt. „Spytko z Melszlyna i ród jego", który w latach późniejszych zaowocował powieścią „Krzyżacy".

Ostatnia wizyta ekipy Stowarzyszenia "Pospolite Ruszenie": 17.04.2009.

Bibliografia dotycząca obiektu:
- Libicki P., Libicki M., Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu, Poznań 2009.
- Terpiłowski J., Sto dworów Mazowsza, Warszawa 2009.

Zobacz inne dwory na stronie:

  

Opracowanie projektu, treść, fotografie - Stowarzyszenie "Pospolite Ruszenie", 2009