Dwór od frontu

 

Warszawa 

  dzielnica: Mokotów 

  ul. Bernardyńska 1


Wyświetl większą mapę

Według wpisu w Krajowym Rejestrze Zabytków: „dworek, ul. Bernardyńska 1, poł. XIX, nr rej.: 883 z 7.04.1975”

Obiekt: dwór drewniany, otynkowany

Historia: Za osiedlem bloków z 1978 r., blisko Jeziorka Czerniakowskiego, znaleźć jeszcze można XIX-wieczny dworek. Niewykluczone, że stoi on w miejscu XVII-wiecznego drewnianego dworu Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, właściciela Czerniakowa, fundatora kościoła i klasztoru ojców Bernardynów. W 1922 r. leżące odłogiem tutejsze grunty majątku Czerniaków nabył Wojciech Zatwarnicki, wykształcony na Ukrainie ogrodnik i pionier upraw. Założył tu wzorcowe gospodarstwo. Pobudował cztery olbrzymie szklarnie i tysiące inspektów. Wyspecjalizował się w uprawie bardzo wczesnych pomidorów, które jako pierwsze trafiały na warszawski rynek. Miał też olbrzymią plantację szparagów, uprawiał chrzan włoski, karczochy, selery, pory, ale główny dochód przynosiła mu doskonałej jakości cebula. „Kultury te prowadzone były w sposób w Warszawie i w Polsce wówczas nieznany i stanowiły sensacyjną atrakcję. Dla chrzanu sprowadził Zatwarnicki aż dwóch instruktorów z Niemiec, dla pomidorów przywiózł z Moraw technika, jak ze Szwajcarii mleczarza do krów (innych w oborze nie było jak z pierwszymi nagrodami; kupowane one były na dorocznych wystawach w Gdańsku, wszystkie wschodniopruskiej rasy). Wzorowe pieczarkarnie, dojrzewalnie i pakownie pomidorów oraz wytężona iście amerykańska akcja opanowywania wczesnymi warzywami z pola terenów importu z Niemiec i Włoch (np. Górny Śląsk), które zwycięsko były zdobywane, wszystko to czyniło z Czerniakowa nie tylko warsztat wzorowej pionierskiej pracy, ile ośrodek przyjacielskiego promieniowania przykładem i oświatą” - zachwycał się dr Władysław Rogowski na łamach pisma „Sad i Owoce” (nr 3 z września 1939 r.). 
Gospodarstwo Wojciecha Zatwarnickiego przestało istnieć po wojnie. Ale jeszcze w czasie okupacji odegrało szczególną rolę. Za zgodą Niemców powstał w nim kibuc (tzw. farma chalucowa), w którym mieszkali i pracowali Żydzi. Po jego likwidacji w grudniu 1942 r. kibucnicy trafili do getta.
Po wojnie w dworku mieszkał  zięć Zatwarnickiego - znany architekt Zbigniew Karpiński. W rękach tej rodziny dwór pozostaje do dziś. 

Styl architektoniczny: Dwór drewniany, czterospadowy dach kryty gontem, wejście poprzedza czterokolumnowy ganek. W elewacji ogrodowej w miejsce ganku wprowadzono kilka lat temu pięcioboczną werandę.

Stan zachowania: dobry

Własność: prywatna

Aktualne zagospodarowanie: dom mieszkalny

Ostatnia wizyta ekipy Stowarzyszenia "Pospolite Ruszenie": 26.04.2009.

Bibliografia dotycząca obiektu:
- http://spiszabytkow.um.warszawa.pl/ZabytkiWarszawy/

- Terpiłowski J., Sto dworów Mazowsza, Warszawa, 2009.

Zobacz inne dwory na stronie:

Opracowanie projektu, treść, fotografie - Stowarzyszenie "Pospolite Ruszenie", 2009